Tóm tắt nội dung [Hiển thị]
Sẽ rất bất ngờ nếu như gia đình nghe đến những thuật ngữ trong các nghi thức tổ chức tang lễ. “Thọ Mai gia lễ” chính là một trong những thuật ngữ lạ mà nhiều gia đình chưa biết đến. Bài viết dưới đây chúng ta hãy cùng phân tích rõ hơn về phong tục này nhé!
Những lầm tưởng về nguồn gốc của "Thọ Mai Gia Lễ"
"Thọ Mai gia lễ" chính là một gia lễ của nước ta, được dựa theo "Chu Công gia lễ" tức là một nghi lễ ngày xưa của Trung Quốc. Tuy nhiên thì nghi lễ này không hoàn toàn dập khuôn theo Trung Quốc. Mặc dù là một gia lễ xuất hiện từ thời Lê đến nay đã có nhiều lỗi thời tuy nhiên đã có nhiều luật tục đã ăn sâu bén rễ vào trong nhân dân. Hiện nay phong tục này vẫn được áp dụng cả trong Nam lẫn ngoài Bắc, nhất là tang lễ.
Sách Thọ mai gia lễ
"Thọ Mai gia lễ" có tác giả là Hồ Sỹ Tân hiệu Thọ Mai (1690 - 1760) người thuộc làng Hậu, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Năm 1721 ông đậu tiến sĩ( tức năm thứ hai triều Bảo Thái) và làm quan đến Hàn Lâm Thị Chế. Những tục lệ ấy của nhân gian đã giúp gia đình có thêm nhiều lễ giáo cần tìm hiểu.
Giải thích về văn hóa nguồn gốc tục chống gậy - thắt đai chuối trong tang lễ
Tục lễ đội mũ rơm và quấn thật to trên đầu, sử dụng dây gai, dây chuối làm thắt lưng ngày nay đã rất lỗi thời. Do đó mà tục lệ này đã có nhiều nơi được bãi bỏ. Riêng tục lệ chống gậy chỉ được áp dụng đối với con trai tang cha( sử dụng gậy tre tròn) nếu như tang mẹ ( sử dụng gậy vông - gậy gỗ đẽo vuông). Tục lệ này hiện nay vẫn đang còn rất nhiều nơi lưu giữ.
Nguyên do như sau: Ngày xưa thì đường đi thường rất chật hẹp, đôi khi còn phải lên núi cao, những người đã khuất thường sẽ được chôn ở rất xa khu dân cư. Có nơi còn chôn tại những vùng núi đá có nhiều hang động. Nên đã có những trường hợp con vì quá thương xót cha mẹ đã khóc lóc thảm thiết, đến nỗi không màng đến sinh mệnh của mình, đập đầu vào các vách đá, khi về vì thương cảm quá nhiều đã lăn xuống vực.
Nguồn gốc của tục lệ chống gậy
Như vậy để tránh trường hợp trùng tang thảm hại đó, người ta mới đưa ra tục lệ quanh đầu phải quấn những vật liệu mềm, xốp để tránh chấn thương khi va đập gây tổn thương. Ngoài ra còn có thêm tục lệ chống gậy để đi đứng được an toàn hơn. Một trong những vật liệu dễ kiếm nhất, giàu nghèo đều có thể tự lo được, đâu cũng có thể kiếm ra đó là lá chuối, rơm, dây chuối hay dây đay. Đây là kinh nghiệm thực tế được xuất phát từ một số người, dần dần đã trở thành một phong tục phổ biến.
Bởi ngày thường họ thường sẽ đi lao động đồng ruộng, núi rừng đi đứng nhiều hoặc mặc quần áo bó gọn, đến khi có tang chế lại phải mặc quần áo rộng dễ vướng gai góc nên cần đến các dây đai. Tục lệ này cũng được xuất xứ từ việc tránh nạn trùng tang.
Giải đáp về việc khi con cái mất thì cha mẹ có cần để tang không?
Tang phục chính là thứ thể hiện tình nghĩa, phân biệt thân sơ "Họ đương ba tháng, láng giềng ba ngày" thể hiện lòng thương xót giữa người mất và người còn. Do đó mà chẳng những những người thân thích mà những người ngoài đến viếng cũng nên đeo khăn tang. Theo "Thọ Mai gia lễ diễn nghĩa" chẳng những cha mẹ để tang con mà ông bà, cụ kỵ cũng để tang hàng cháu, hàng chắt.
Con cái mất cha mẹ có cần để tang không?
Tuy nhiên "Thọ Mai gia lễ diễn nghĩa" có quy định như vậy nhưng bắc Bộ lại có quan niệm "Phụ bất bái tử" ( điều này có nghĩa cha mẹ sẽ không lạy con). Người con khi chết trước cha mẹ sẽ là bất hiếu, nghịch cảnh, con cái chưa kịp báo hiếu cha mẹ đã trốn nợ đời, nên cha mẹ sẽ không để tang con cái.
Trên đây là những phong tục "Thọ Mai gia lễ" trong quy định về tang chế. Mong rằng chia sẻ này sẽ giúp gia đình có thể hiểu rõ hơn khi tổ chức tang lễ và không vi phạm những quy định này.
=> Xem thêm: Vì sao người chết sau 49 ngày với đi đầu thai?
