MAI TÁNG LÀ GÌ? CÁC HÌNH THỨC MAI TÁNG CỦA NGƯỜI VIỆT.

Từ xa xưa, mai táng cho người khuất đã trở thành một tập quán không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Việt. Mái táng không chỉ là một nghi thức tiễn đưa người khuất về “thế giới bên kia” mà còn thể hiện sự tưởng nhớ, trách nhiệm đạo nghĩa của người sống với họ.

Để tìm hiểu kỹ hơn mai táng là gì, TRẠI HÒM MARTINO mời bạn tham khảo qua bài viết sau đây!

MAI TÁNG LÀ GÌ?

Mai táng là một nghi lễ mang tính tâm linh với các hành động lưu giữ xác chết tại một địa điểm nào đó. Thông thường, xác chết sẽ được mai táng bằng cách chôn cất hoặc hỏa thiêu. Ngoài ra, tùy theo tín ngưỡng và phong tục địa phương mà mai táng còn thực hiện dưới nhiều hình thức khác. Những thông tin sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn mai táng là gì: 

Quan niệm tâm linh

• Quan niệm của tâm linh về hình thức mai táng là gì? Theo người xưa, đất mẹ là nơi khởi nguồn của muôn loài, vạn vật sinh sôi và phát triển. Do vậy, người xưa cho rằng khi ta chết đi cũng phải mai táng về với đất mẹ. Các xác chết sẽ được đặt trong chum hoặc vò tượng trưng như cách bào thai khi nằm trong bụng mẹ. Hình dạng của những chiếc chum được ví như hình quả trứng.

• Ngày nay, chúng ta vẫn giữ hình thức mai táng như vậy. Tuy nhiên, xã hội phát triển hơn theo thời gian nên các xác chết bây giờ được mai táng trong quan tài và chôn tại mộ. Quan tài được đậy kín và chôn dưới đất để tránh sự bốc mùi của xác khi phân hủy. Nếu không thực hiện mai táng bằng cách chôn cất, thi hài sẽ được đem đi hỏa thiêu tại nhà hỏa táng và giữ lại tro cốt để thờ cúng.

• Mai táng được coi như một bước quan trọng để người khuất luân hồi sang cõi bên kia. 

Bạn đã biết hình thức tâm linh mai táng là gì chưa? 

Đối tượng mai táng 

• Mai táng mang những giá trị tâm linh lớn lao và đã trở thành một nét văn hóa truyền thống của người Việt. Các hình thức mai táng còn đa dạng và ảnh hưởng không ít đến đời sống xã hội ngày nay. 

• Hình thức mai táng trước tiên ra đời là để chôn cất những thi hài của người khuất. Tuy nhiên, dần dần việc mai táng còn được sử dụng cho cả những loài động vật khác như voi, tinh tinh,... Đặc biệt những thú nuôi của con người như: chó, mèo,... cũng được nhiều người chủ mai táng cho chúng.

• Có rất nhiều hình thức mai táng như: địa táng (thổ táng), hỏa táng (hỏa thiêu), thủy táng (thả trôi sông), thiên táng, ướp xác,... Trong đó, địa táng và hỏa táng là 2 hình thức mai táng phổ biến nhất. Dưới đây là thông tin chi tiết về các hình thức mai táng được sử dụng từ xưa đến nay.  

NHỮNG ĐIỀU BẠN CÓ THỂ CHƯA BIẾT VỀ HÌNH THỨC MAI TÁNG

Mai táng được thực hiện ở đâu?

• Thi hài khi được mai táng sẽ tùy thuộc vào sự lựa chọn của gia chủ. Ngoài ra, việc mai táng còn phụ thuộc vào tôn giáo, tín ngưỡng và văn hóa của từng địa phương. 

• Thông thường, thi hài sẽ được chôn cất ở các nghĩa địa, nghĩa trang. Có nhiều gia đình sẽ có hẳn một nghĩa trang tư nhân cho mình. Hầu như gia chủ sẽ chọn những nơi có thể thế đẹp và hợp phong thủy, hợp mệnh để mai táng người đã khuất. 

• Các ngôi mộ sẽ có thông tin tưởng nhớ của người khuất. Tuy nhiên, có những phần mộ không tên tuổi do lạc mất người thân hay chiến tranh chưa kịp mai táng chu đáo,...

• Một số trường hợp gia đình theo tôn giáo hoặc có những tín ngưỡng riêng sẽ mai táng người khuất theo tập tục của họ. Một số dân tộc thiểu số ở Việt Nam còn giữ xác chết trong nhà của mình.

Mai táng là hình thức tâm linh còn tồn tại đến ngày nay.

Mai táng bao gồm những gì?

• Khi mai táng, người chết có thể mang theo những thứ họ muốn khi trăn trối hoặc chôn cất các đồ vật đi kèm như một bước khi chôn cất. Thường thì người ta sẽ chôn cùng với họ những đồ vật mà lúc sống hay dùng hoặc yêu thích với quan niệm sang “thế giới bên kia” còn sử dụng tiếp.

• Ngoài ra, ở một số địa phương, người ta còn chôn cả những vũ khi theo để người khuất “tự vệ”.

• Mai táng tuy là một nghi lễ mang ý nghĩa lớn về mặt tâm linh nhưng vẫn còn tồn tại một số bất cập. Điển hình là một số địa phương hay tín ngưỡng tâm linh có những hình thức mai táng còn gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh và tác động đến văn hóa - xã hội.

TỪ XƯA TỚI NAY, CÁC HÌNH THỨC MAI TÁNG LÀ GÌ?

Đa số các hình thức mai táng của con người đều mang tinh thần tâm linh mạnh mẽ. Các hình thức này đều có sự liên quan đến 3 nguyên tố được sùng bái trong tâm linh là đất - nước và trời. Vậy, các hình thức mai táng là gì? 

Hình thức địa táng (thổ táng)

• Đây là hình thức mai táng người chết bằng cách chôn cất. Thi hài sẽ được đặt vào quan tài cùng các đồ vật cần thiết khi còn sống của họ. Sau đó, các nghi lễ diễn ra và quan tài sẽ được chôn xuống phần mộ của họ.

• Đây là một hình thức mai táng rất phổ biến của người Việt và các dân tộc khác. Tuy nhiên, những mộ phần cũng chiếm rất nhiều diện tích đất đai gây trở ngại không nhỏ cho thời đại “đất chật người đông” như hiện nay. 

Hình thức hỏa táng (hỏa thiêu)

• Đây là hình thức mai táng người chết bằng cách thiêu xác. Sau đó, người ta sẽ thu lại tro cốt của họ và cho vào một bình kín để tiếp tục thờ cúng. 

• Bình tro có thể mang về chôn và thờ cúng tại nhà hoặc đem gửi lên chùa, rải trôi sông,... Điều này phụ thuộc vào nguyện vọng của người khuất và gia chủ.

• Đây có thể coi là hình thức mai táng sạch sẽ nhất và nhanh gọn nhất. Đặc biệt, những người mất ở xứ người muốn được về với quê mẹ có thể mang tro về.

Hỏa thiêu là hình thức mai táng nên được phổ biến rộng rãi hơn

Hình thức thiền táng (tượng táng)

• Đây là hình thức mai táng chủ yếu ở nhà Phật. Các nhà sư được mai táng trong tư thế đang ngồi thiền hoặc được đúc thành tượng. 

• Hình thức này giúp giữ nguyên các nội tạng và xương cốt cho con người.

Hình thức thiên táng (điểu táng)

• Đây là một hình thức mai táng phổ biến của người Tây Tạng. Xác chết sẽ được mang lên núi để làm mồi cho các con kền kền ở đó. 

• Nghi thức rùng rợn này được người Tây Tạng tin rằng sẽ giúp người khuất được lên thiên đàng nhanh nhất. Kền kền được tôn làm linh vật thiêng liêng của đất Tạng. Người chết theo quan niệm của họ thì linh hồn đã thoát ra và xác kia chỉ còn là phần “con” mà thôi. Kền kền khi ăn xác chết được coi như là việc mang lại bình an cho tất thảy.

Nghi thức mai táng rợn người của Tây tạng

Hình thức huyền táng (táng treo)

• Đây là hình thức mai táng phổ biến của người xưa. Thi thể khi mai táng sẽ được lộ thiên, tức là để nằm trên quan tài dạng chiếc thuyền hoặc nằm trên phên. 

• Sau đó, quan tài sẽ được treo lên bằng nhiều cách như: treo trên cành cây, đặt trong hang đá ở khoảng lưng chừng núi, dùng gỗ ghim vào vách núi,...

• Với hình thức mai táng này, người xưa tin rằng khi để xác người khuất càng cao thì linh hồn sẽ càng sớm được siêu thoát hoặc lên trời. Đây là một tập tục thể hiện rõ sự sùng bái tâm linh khi thể hiện tín ngưỡng về 3 tầng trời của họ.

Hình thức thủy táng (thả trôi sông)

• Thủy táng là hình thức mai táng người khuất phổ biến ngày xưa, đặc biệt là đời sống của ngư dân. Xác chết sẽ được quấn 3 lớp vải trắng rồi đặt vào quan tài và thả trực tiếp xuống sông, biển,...

• Theo quan niệm người xưa, sông là cội nguồn của con người nên khi chết đi họ phải trở về nơi đã sinh ra mình. Với niềm tin như vậy, linh hồn người khuất sau khi thủy táng sẽ được ra đi thanh thản, mát mẻ và tiếp tục luân hồi.

• Tuy nhiên, hình thức mai táng này gây ra ô nhiễm môi trường đặc biệt là đời sống xã hội khi thi thể phân hủy. 

Nói chung, tâm linh luôn tồn tại trong tâm thức của người Việt. Hình thức mai táng mang ý nghĩa lớn lao trong việc tiễn đưa người khuất về thế giới bên kia. Ngày nay, chúng ta mai táng người chết phù hợp với tiêu chuẩn của xã hội và vẫn giữ được những giá trị tín ngưỡng từ xa xưa. Tuy nhiên, hình thức hỏa táng đang dần phổ biến hơn để hạn chế việc “đất chật người đông” và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. 

Bài viết trên đã giúp bạn hiểu thêm mai táng là gì và các hình thức mai táng của nhân loại. Nếu bạn vẫn còn những câu hỏi liên quan hãy truy cập vào website http://traihommartino.com để được chúng tôi tư vấn miễn phí!